
เป็นมะเร็ง ฝังเข็มได้ไหม?
หลายคนอาจเคยได้ยินคำเตือนว่า “เป็นมะเร็งห้ามฝังเข็ม เพราะจะทำให้มะเร็งแพร่กระจาย”
แต่แท้จริงแล้วความเชื่อนี้ ไม่เป็นความจริง
แพทย์จีนธนกร ชาญนุวงศ์ อาจารย์แพทย์แผนจีนประจำเล่อคังคลินิก ได้แบ่งปันแนวทางการดูแลผู้ป่วยมะเร็งด้วยศาสตร์การแพทย์แผนจีน ไว้ว่า จนถึงปัจจุบัน ยังไม่เคยมีงานวิจัยใดในโลกที่ยืนยันว่าการฝังเข็มทำให้เซลล์มะเร็งแพร่กระจาย สิ่งที่อาจทำให้เกิดความเข้าใจผิดคือ การที่ฝังเข็มช่วย “กระตุ้นการไหลเวียนเลือด” แต่ในความเป็นจริง แค่เราขยับร่างกาย เดิน หรือออกกำลังกาย เลือดก็มีการไหลเวียนอยู่แล้ว การฝังเข็มจึงไม่ใช่ตัวกระตุ้นให้มะเร็งลุกลาม
ในทางกลับกัน การฝังเข็มกลับมีบทบาทสำคัญในการ ช่วยลดภาวะแทรกซ้อนจากโรคมะเร็งและการรักษามะเร็ง โดยมีงานวิจัยทางการแพทย์รองรับหลายฉบับ เช่น
• การฝังเข็มช่วยลดอาการอ่อนเพลีย ซึ่งเป็นหนึ่งในอาการที่ผู้ป่วยมะเร็งพบบ่อย ผลวิจัยพบว่าผู้ที่ได้รับการฝังเข็มรู้สึกมีพลังและคุณภาพชีวิตดีขึ้น
• การฝังเข็มช่วยลดอาการปวด ซึ่งเป็นอาการที่ผู้ป่วยมะเร็งส่วนใหญ่กังวลมาก ฝังเข็มช่วยให้ร่างกายหลั่งสารระงับปวดตามธรรมชาติ เช่น เอนดอร์ฟิน เซโรโทนิน และออกซิโทซิน ทำให้ความปวดลดลงและอารมณ์ดีขึ้น
กลไกของการฝังเข็มต่อร่างกาย
การฝังเข็มคือการใช้เข็มขนาดเล็กกระตุ้นจุดฝังเข็มตามร่างกาย เพื่อกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองของระบบต่าง ๆ ได้แก่
• การขยายหลอดเลือด ช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น
• การคลายตัวของกล้ามเนื้อ ลดความตึงเครียด
• การหลั่งสารเคมีในสมองและไขสันหลัง ที่ช่วยระงับปวดและปรับสมดุลฮอร์โมน
• การกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยให้ร่างกายซ่อมแซมตัวเองได้ดีขึ้น
องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้รับรองว่า การฝังเข็มมีประโยชน์ในการรักษาและบรรเทาอาการหลายกลุ่มอาการ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นอาการที่พบได้ในผู้ป่วยมะเร็ง เช่น
• ระบบทางเดินอาหาร อาทิ คลื่นไส้ เบื่ออาหาร ท้องอืด
• ระบบประสาทและกล้ามเนื้อ อาทิ ปวดเมื่อย ชา ปลายมือปลายเท้า
• ระบบการนอนหลับและจิตใจ อาทิ นอนไม่หลับ วิตกกังวล ซึมเศร้า
ฝังเข็มช่วยผู้ป่วยมะเร็งได้อย่างไร
ผู้ป่วยมะเร็งมักเผชิญกับอาการต่าง ๆ ที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต เช่น
• ปวดจากโรคหรือจากการรักษา
• นอนไม่หลับจากความเจ็บปวดหรือความเครียด
• เบื่ออาหาร น้ำหนักลด
• อ่อนเพลีย กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• วิงเวียน ชาปลายมือปลายเท้า จากเคมีบำบัด
• แน่นท้อง ท้องผูก หรือบวม
• ภาวะวิตกกังวลหรือซึมเศร้า
การฝังเข็มสามารถช่วยบรรเทาอาการเหล่านี้ได้อย่างปลอดภัย โดยใช้กลไกธรรมชาติของร่างกายในการปรับสมดุล ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้น ใช้ชีวิตประจำวันได้ดีขึ้น และสามารถรับการรักษาหลักอย่างเคมีบำบัด การฉายแสง หรือการผ่าตัดได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ในการฝังเข็ม มักจะเลือกจุดฝังเข็มบริเวณหลัง แขน ขา หรือส่วนที่เกี่ยวข้องกับอาการนั้น ๆ แพทย์จะทิ้งเข็มไว้ประมาณ 20–30 นาที แล้วแต่สภาพร่างกายและอาการของผู้ป่วย บางครั้งจะใช้โคมไฟให้ความร้อน เพื่อช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด ขับความชื้น และทำให้รู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น หลังฝังเข็มผู้ป่วยส่วนใหญ่จะรู้สึกเบา โล่ง และผ่อนคลาย เหมือนได้พักฟื้นทั้งร่างกายและจิตใจ
มุมมองแพทย์แผนจีนต่อผู้ป่วยมะเร็ง
แพทย์แผนจีนมองว่าการรักษามะเร็งด้วยเคมีบำบัด การผ่าตัด หรือการฉายแสง มีทั้งข้อดีและข้อเสีย การดูแลด้วยศาสตร์แพทย์แผนจีน เช่น การฝังเข็มและการใช้สมุนไพรจีนอย่างระมัดระวังภายใต้การดูแลแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ จึงสามารถช่วยลดผลข้างเคียงและเสริมให้ร่างกายฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
สรุปแล้ว เป็นมะเร็ง ฝังเข็มได้! แต่ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง การฝังเข็มไม่ทำให้มะเร็งแพร่กระจาย แต่กลับช่วยบรรเทาอาการข้างเคียงจากโรคและการรักษา เสริมสร้างคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยให้ดียิ่งขึ้นได้